وقتی آروغ زدن خبر از بیماریهای پرخطر میدهد
اراکتیشن (eructation) اصطلاح پزشکی آروغ یا باد گلو است. تارهای صوتی مسئول صدای ایجاد شده حین آروغ نمیباشند، بلکه عضلهی اسفنکتر یا دریچه فوقانی مری است که این صدا را تولید میکند.
این عضله که در بالای مری قرار دارد به دلیل حرکت گاز از میان این مسیر، به ارتعاش در آمده و در نتیجه صدا تولید میکند.
عادات غذایی
علت بارز آروغ زدنهای بیش از حد، عادات غذایی اشتباه است. زیاده روی در خوردن، پایبند نبودن به ساعات غذایی مشخص و مصرف موادغذایی سرشار از چربی عواملی هستند که موجب بروز آروغهای مداوم میشوند. مواد غذایی تند نیز موجب ناراحتی دستگاه گوارش شده و منجر به آروغ میشود.
آب گازدار، و یا نوشابه مسبب افزایش گاز در معده شما میگردد، به گونهای که دفع این گاز از بدن منجر به آروغهای پی در پی میشود. بجای آن آب بنوشید. در واقع نوشیدن آب، با بهبود عمل هضم به بدنتان لطف خواهد کرد.
بارداری
آروغ بیش از حد در طول دوران بارداری به دو دلیل رخ میدهد: در طول دوران بارداری، سطوح پروژسترون در بدن افزایش مییابد. پروژسترون هورمونی است که باعث انبساط یا شل شدن بافتهای عضلانی بدن میشود.
در طول دوران بارداری، سطوح بالای این هورمون با شل کردن بافتهای عضلانی دستگاه گوارش خاطر نشان میسازد که دستگاه گوارش آهسته عمل کرده در نتیجه منجر به نفخ، آروغ زدن بیش از حد و حالت تهوع میشود.
دلیل دیگر رشد رحم در مراحل بارداری است. رحم بزرگ شده در طول دوران بارداری حفرهی شکم را پر کرده، فرایند هضم را آهسته ساخته و موجب بروز آروغ میشود.
آلرژی غذایی
آروغ زدن بیش از حد میتواند به دلیل وجود یک واکنش آلرژیک به برخی از مواد غذایی باشد. حساسیت به برخی مواد غذایی میتواند موجب آروغهای بیش از حد بعد از خوردن غذا شود. به عنوان مثال، کسانی که دچار عدم تحمل لاکتوز میباشند، پس از مصرف شیر و یا هر گونه محصول لبنی دچار آروغ همراه با نفخ شکم میشوند.
بیماری ریفلاکس اسید
بیماری بازگشت اسید معده که همچنین به عنوان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) شناخته میشود، نوعی اختلال معده است که در آن اسید معده به سمت مری عقب رانده میشود. علائم GERD شامل اشکال در تنفس و غذا خوردن، احساس طعم اسیدی در دهان، حالت تهوع، سوزش معده، آروغ زدن بیش از حد، و درد قفسه سینه است.
سندرم روده تحریک پذیر
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) نوعی اختلال روده است که علائمی مانند یبوست، اسهال، تهوع، درد معده، نفخ، و آروغ را تولید میکند. سندرم رودهی تحریک پذیر زمانی رخ میدهد که روده بزرگ موفق به انجام وظایف معمول خود نباشد.
بیماریهای کیسه صفرا
کیسه صفرا اندام مهم بدن بوده که در زیر کبد قرار دارد. عملکرد اصلی آن ذخیرهی صفرا تولید شده توسط کبد میباشد که در هضم چربی کمک میکند.
بوجود آمدن هر گونه مشکل در کیسه صفرا که منجر به بروز این وضعیت شود میتواند علائمی مانند استفراغ، تهوع، سوزش سردل، نفخ، لرز، تب، آروغ زدن بیش از حد و درد قفسه سینه را تولید کند.
سوء هاضمه
عارضهای است که مانع از هضم غذا شده و موجب بوجود آمدن ناراحتی در ناحیه شکم میشود. شخص ممکن است اغلب از سوء هاضمهی دارای مشخصهی آروغ زدن بیش از حد و احساس سوزش جاری در میان دستگاه گوارش شاکی باشد. در چنین مواقعی است که فرد هوای زیادی را بلعیده و منجر به آروغهای مداوم در او میشود.
هوا بلعی
فعالیتی است که به عنوان زیاده روی ناخودآگاه، ناخوشایند و بلع بیش از حد هوا در نظر گرفته میشود که ممکن است موجب بروز حملات غیر طبیعی آروغ همراه با درد در ناحیه فوقانی شکم شود. کسانی که نمیتوانند کاری را بدون جویدن آدامس، سیگار کشیدن و یا آشامیدن نوشابه گازدار انجام دهند، اغلب متحمل این مشکل خواهند بود.
گاستروپارزی
هنگامی که عضلات شکم شل و کند میشوند، به طور مژوس بر روند هضم تأثیر میگذارند، در نتیجه آروغ زدن ممکن است افزایش یابد. عضلات شکم به دلیل آنکه مواد غذایی هضم نشده برای مدت زمان بیشتر از حد معمول در معده مانده اند، متحمل فلج یا وقفه میشوند. گاستروپارزی یا فلج معده منجر به عملکرد نامناسب دستگاه گوارش شده و در نتیجه موجب بروز سوزش سردل و یبوست میگردد. علاوه بر این، این افراد از این شاکی خواهند بود که به دلیل اجابت مزاج نامنظم قادر به دفع کامل نیستند.
فتق هیاتال
یکی دیگر از عواملی که مسئول ایجاد آروغ بیش از حد میباشد، فتق هیاتال یا هیاتوس است. این وضعیت زمانی رخ میدهد که قسمت قدامی شکم به داخل حفره قفسه سینه به دلیل ایجاد شکاف در دیافراگم بیرون رانده شود. ماهیت انسدادی که به دلیل فتق رخ میدهد ممکن است مقصر ایجاد آروغهای شدید همراه با ناراحتی در ناحیهی شکمی باشد. در نتیجه، بازگشت غذا به دهان در افرادی که مبتلا به فتق هیاتوس میباشند، به طور مکرر تجربه میشود.
درمان وابسته به نشانههای بیماری
– از آروغ زدن بیش از حد ناشی از آلرژی غذایی، میتوان با قطع مصرف مواد غذایی که موجب بروز واکنشهای آلرژیک میشوند، جلوگیری کرد. پزشکان، به طور کلی آنتی هیستامینهایی را برای درمان علائم مختلف آلرژی غذایی تجویز میکنند.
– حفظ یک رژیم غذایی سالم و پرهیز از غذاهای چرب و تند میتواند آروغ زدن بیش از حد را در اکثر افراد، از جمله زنان باردار درمان سازد.
– مواد غذایی همچون شیر، گندم، تخم مرغ، نوشابه سیاه، بادام زمینی و شکلات میتوانند باعث ایجاد نفخ گردند. بنابراین، مصرف آنها را باید کاهش داد و یا به طور کامل از مصرف آنها خودداری کرد.
– افزایش مصرف مایعات به هضم بهتر مواد غذایی کمک میکند؛ بنابراین نوشیدن مقدار زیادی آب و وارد نمودن آب میوه به رژیم غذایی خود به کاهش آروغ کمک میکند. از مصرف نوشابه بایستی اجتناب کرد، به این دلیل که هوا درون بدن تحت فشار قرار گرفته و به دنبال راهی به خارج بوده و موجب ایجاد آروغ میشود.
– جویدن درست و مناسب مواد غذایی به هضم غذا کمک کرده و در نتیجه، میزان آروغ کاهش مییابد.
– داروهای خاصی که برای سندرم روده تحریک پذیر مورد استفاده قرار میگیرند به تسکین علائم آن کمک خواهند کرد. روغنهای طبیعی، مانند روغن نعناع و گل پامچال به کاهش گرفتگی و درد شکمی و معده ناشی از سندرم رودهی تحریک پذیر کمک میکنند. استفاده از یک رژیم غذایی با فیبر بالا شناخته شده است که این وضعیت را نیز بهبود و تحت کنترل قرار میدهد.
– علاوه بر این متخصصان مراقبتهای بهداشتی، به طور کلی داروهایی مانند نکسیوم و آنتی اسیدهایی را برای درمان این وضعیت تجویز میکنند. با این حال، تاثیر چنین داروهایی، گاهی مورد شک و تردید قرار میگیرد. پروبیوتیکها و گیاهان دارویی، مانند شیرین بیان همراه با درمانهای طبیعی، مانند آب آلوئه ورا و خوردن غذاهای غنی از آلکالین یا قلیایی مانند خیار، مارچوبه، کرفس، تره فرنگی، و … در درمان هر دو بیماری رفلاکس اسید و آروغ زدن بسیار موثر میباشند.